بایو سیفتی باکس (کابینت ایمنی زیستی): حفاظت کامل از نمونه‌ها و پرسنل آزمایشگاه
در دنیای پیچیده و حساس آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و تشخیصی، حفظ ایمنی پرسنل و جلوگیری از آلودگی نمونه‌ها امری حیاتی است. بایو سیفتی باکس (Biosafety Cabinet) یا کابینت ایمنی زیستی، به عنوان یک خط دفاعی کلیدی، نقش اساسی در دستیابی به این اهداف ایفا می‌کند. این تجهیزات تخصصی با ایجاد یک محیط کنترل شده، از انتشار عوامل بیماری‌زا، ویروس‌ها، باکتری‌ها و سایر مواد خطرناک در هوا جلوگیری کرده و همزمان از نمونه‌های حساس در برابر آلودگی‌های محیطی محافظت می‌نماید.
بایو سیفتی باکس چیست؟
بایو سیفتی باکس یک محفظه کار بسته است که با استفاده از سیستم‌های فیلتراسیون هوا (معمولاً فیلترهای HEPA) و جریان هوای کنترل شده، محیطی ایمن را برای انجام تحقیقات و کارهای آزمایشگاهی با مواد بیولوژیکی فراهم می‌کند. این کابینت‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که سه سطح حفاظتی را ارائه دهند:
- حفاظت از پرسنل: جلوگیری از تماس کاربر با عوامل بیولوژیکی خطرناک.
- حفاظت از نمونه: جلوگیری از آلودگی نمونه‌های آزمایشگاهی توسط عوامل محیطی.
- حفاظت از محیط: جلوگیری از انتشار عوامل بیولوژیکی به محیط بیرون.
انواع بایو سیفتی باکس (کلاس‌ها):
بایو سیفتی باکس‌ها بر اساس سطح حفاظتی و نحوه جریان هوا به سه کلاس اصلی تقسیم می‌شوند:
-
کلاس I (Class I Biosafety Cabinet):
-
حفاظت: از پرسنل و محیط محافظت می‌کند، اما حفاظت کمی از نمونه‌ها دارد.
-
کاربرد: مناسب برای کار با عوامل بیولوژیکی با سطح خطر کم تا متوسط. هوا از طریق دریچه جلویی به داخل کشیده شده و پس از فیلتراسیون HEPA به بیرون تخلیه می‌شود.
-
کلاس II (Class II Biosafety Cabinet):
-
حفاظت: از پرسنل، نمونه‌ها و محیط محافظت می‌کند. این پرکاربردترین نوع بایو سیفتی باکس است.
-
ویژگی‌ها: دارای جریان هوای رو به پایین (downflow) و جریان هوای ورودی (inflow) است که هر دو با فیلتر HEPA محافظت می‌شوند.
-
زیرگروه‌ها: کلاس II خود به زیرگروه‌های A1, A2, B1, B2 تقسیم می‌شود که تفاوت آن‌ها در میزان هوای تخلیه شده به بیرون و نحوه تأمین هوای ورودی است. (مثلاً A2 هوای بیشتری را به داخل کابین بازمی‌گرداند و B2 تمام هوای داخل را به بیرون تخلیه می‌کند).
-
کلاس III (Class III Biosafety Cabinet):
-
حفاظت: بالاترین سطح حفاظتی را برای پرسنل، نمونه‌ها و محیط فراهم می‌کند.
-
ویژگی‌ها: یک سیستم کاملاً بسته و هوابند است که ارتباط با محیط بیرون از طریق دستکش‌های متصل به دیواره کابین صورت می‌گیرد. هوا قبل از ورود و خروج از کابین، دوبار از فیلترهای HEPA عبور می‌کند.
-
کاربرد: مناسب برای کار با عوامل بیولوژیکی بسیار خطرناک و عوامل عفونی که نیاز به حداکثر سطح ایمنی دارند.
کاربردهای بایو سیفتی باکس:
- کشت سلولی و بافتی
- انجام تست‌های میکروبیولوژی و ویروس‌شناسی
- کار با کشت‌های سلولی انسانی و حیوانی
- آماده‌سازی نمونه‌های بالینی
- انجام واکنش‌های PCR و سایر تکنیک‌های مولکولی
- کار با عوامل بیماری‌زا و مواد عفونی
مزایای استفاده:
- کاهش ریسک عفونت: محافظت از پرسنل در برابر عوامل بیماری‌زا.
- افزایش دقت نتایج: جلوگیری از آلودگی نمونه‌ها و اطمینان از صحت نتایج آزمایش.
- رعایت استانداردها: کمک به انطباق آزمایشگاه با الزامات ایمنی و بهداشتی.
- محیط کار ایمن: ایجاد فضایی امن و استاندارد برای فعالیت‌های حساس.
نکات مهم هنگام انتخاب و استفاده:
- انتخاب کلاس مناسب: بر اساس نوع کاربری و سطح خطر عوامل بیولوژیکی، بایو سیفتی باکس با کلاس مناسب انتخاب شود.
- فیلترهای HEPA: اطمینان از سلامت و تاریخ انقضای فیلترهای HEPA.
- تخلیه هوا: در کلاس‌های II و III، محل تخلیه هوا باید با توجه به نوع کابینت (بازگشت به محیط یا تخلیه به بیرون) در نظر گرفته شود.
- نگهداری و سرویس: انجام سرویس‌های دوره‌ای و کالیبراسیون دستگاه برای اطمینان از عملکرد صحیح.
- آموزش پرسنل: آموزش کافی پرسنل در مورد نحوه صحیح استفاده و رعایت پروتکل‌های ایمنی.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.